مطالعات کاربردی
آسیب شناسی صندوق قرض الحسنه شاهد
پژوهش حاضر با استعانت از راهبرد پژوهش کیفی و از نوع تحلیل مضمون و از طریق مصاحبه نیمه استاندارد (ساخت یافته) با مدیران ستادی، روسای مناطق و کارشناسان صندوق قرض الحسنه شاهد درصدد واکاوی آسیب ها و موانع و چالش های صندوق بوده است. داده های پژوهش پس از انجام40 مصاحبه به اشباع نظری رسیده و با استفاده از کدگذاری نظری، مضامین پایه، سازمان یافته و فراگیر احصاء و شبکه مضمون آسیب ها و موانع و چالش های صندوق قرض الحسنه شاهد بر ساخته شده است. یافته های پژوهش نشان داده است که آسیب های صندوق قرض الحسنه شاهد شامل آسیب های : ساختاری، مدیریتی، فرایندی، خدمتی و تعاملی می شود. در نهایت لازم به ذکر است که به منظور اعتبار سنجی یافته های کیفی پژوهش از روش تشکیل گروه کانونی استفاده شده است. همچنین جهت پایایی سنجی از روش های قابلیت تکرارپذیری( ضریب پایایی) و نیز قابلیت انتقال یا تعمیم پذیری به واسطه انجام روش نمونه گیری نظری منظم و جامع استفاده شده است.
واژگان کلیدی: آسیب، ساختاری، مدیریتی، فرایندی، خدمتی، تعاملی، صندوق شاهد.
خلاصه گزارش :
« آسیب شناسی صندوق قرض الحسنه شاهد »
آسیب شناسی ساختاری صندوق قرض الحسنه شاهد
موانع و چالش های ساختاری صندوق عبارتنداز:
- محدودیت امکان ارتقاء پست سازمانی سرمایه های انسانی در صندوق؛
- ضعف بروز رسانی دستورالعمل اجرایی صندوق؛
- تمرکزگرایی بیش از حد و عدم تفویض اختیار کافی به روسای مناطق در استان ها؛
- عدم وجود ساختمان مستقل صندوق در استان ها؛
- بوروکراسی زائد اداری در امورات اداری مربوط به استرداد پس انداز اعضای فوتی؛
- تک شعبه ای بودن صندوق ؛
- کندی اینترنت در برخی از استان های کشور و عدم دسترسی به اینترنت در برخی از استانها جهت استفاده از دوره های آموزشی و آموزش ضمن خدمت.
آسیب شناسی مدیریتی صندوق قرض الحسنه شاهد
موانع و چالش های مدیریتی صندوق عبارتنداز:
- ناهماهنگی و رسیدگی به امورات اعضایی که به دفتر مرکزی مراجعه می کنند ؛ علی رغم برخوردار نبودن از شرایط وام در استان ها؛
- قطع شدن بازرسی ها و نظارت و ارزیابی فیزیکی از استان ها؛
- عدم وجود پروفایل جامع برای مندرج نمودن شایستگی کارکنان؛
- عدم وجود کانون بازنشستگان برای صندوق
آسیب شناسی تعاملی صندوق قرض الحسنه شاهد
موانع و چالش های تعاملی صندوق عبارتنداز:
- اعمال نفوذ و قدرت برخی از مدیران استانی و شهرستانی بنیاد شهید و امور ایثارگران در فرایند وام دهی صندوق.
- پایین تر از سطح متوسط بودن میزان سرمایه اجتماعی سازمانی در ابعاد مختلف( شناختی، رابطه ای و ساختاری)
آسیب شناسی فرایندی صندوق قرض الحسنه شاهد
موانع و چالش های فرایندی صندوق عبارتنداز:
- عدم امکان گزارشگیری باز از سیستم برای استان ها برای ارائه به اعضاء؛
- عدم قابلیت جستجو کردن اطلاعات اعضاء با آبشن های مختلف؛
- عدم قابلیت بایگانی اسناد به صورت الکترونیکی و وابستگی سیستم به استفاده از اسناد فیزیکی؛
- دستی بودن ثبت عضویت، درخواست وام و استرداد اعضاء از سوی رابط شهرستان؛
- عدم امکان چاپ مجدد فرم درخواست وام وجود ندارد( وامهایی که به صورت موردی و اضطراری توسط استان تایید و پرداخت می شود در شهرستان امکان چاپ ندارند )؛
- عدم مشاهده فیش حقوق اعضاء و ضامنین به صورت ریز و ناخالص به منظور سهولت و صرفه جویی در فرایند پرداخت وام؛
- عدم امکان ثبت وام برای اعضاء جهت واریز به حساب های غیر از بانک ملی در استان ها؛
- عدم رهگیری اقساط و کسر از حقوق اعضاء و ضامنین؛
- دوباره کاری ایجاد و ثبت سند بواسطه عدم امکان اصلاح در سند واریز وراث بعد تایید نهایی؛
- عدم آلارم هشداری سیستم در هنگام ثبت استرداد پس انداز اعم از متوفی و یا در قید حیات جهت اعضائی که ضامن شده اند؛
- عدم اتصال به شبکه بنیاد( سجایا و حقوق) جهت کنترل وضعیت فوت و حقوق بگیری؛
- عدم اتصال به سامانه ثبت احوال و بانک ها جهت استعلام و احراز هویت اعضاء؛
- عدم مشاهده تصویر ، امضاء و اثر انگشت در کارت حساب اعضاء و نیز وراث در سیستم؛
- عدم وجود قفل صفحه وام برای اعضاء با تقسیم حقوق که به نوبت وام دریافت می کنند؛
- عدم وجود قفل صفحه وام برای اعضایی که مشکل قضایی در رابطه با استرداد پس انداز فوتی دارند.؛
- عدم آلارم هشداری سیستم در هنگام ثبت وام برای اعضایی که نیاز به ضامن دارند.
- در کارت ضامنین مشخص نیست که به چه کسی ضامن شده است؛
- سرعت کند سیستم در شعبات استان ها علی الخصوص برای بانکداران اجرائی شهرستانها؛
- عدم نشان دادن مراحل مختلف ایجاد تا واریز وجه وام به حساب بانکی اعضاء؛
- در خصوص قطع حقوقی ها و فوتی ها سیستم هوشمند عمل نمی کند و این باعث ایجاد مانده وامهای راکد شده است؛
- عدم ارسال پیامک به وراث متوفیانی که بدهی انها از بیمه تصفیه شده و بایستی نسبت به استرداد پس انداز اقدام شود؛
- وام ها و استردادهای برگشتی در سیستم کوثر گزارش گیری نمی شود؛
- عدم روزآمدی قفل سیستم و استفاده از قفل سخت افزاری؛
- عدم امکان اسکن و بارگذاری مدارک اعضاء در کارت حساب عضو هنگام ایجاد عضویت ها؛
- عدم بروز رسانی اطلاعات بانکی اعضاء به صورت آنلاین؛
- نبود سیستم اعلام نوبت وام اعضاء به آنان تا در تاریخی که نوبت دریافت وام فرا رسیده به آنان خبر رسانی شود؛
- داشتن کسورات پس انداز از حقوق در ماه جاری، از شرایط پرداخت وام می باشد. در صورتی که سیستم در این رابطه هوشمند عمل نمی کند.؛
- عدم ارسال پیامک به وراث متوفیانی که بدهی انها از بیمه تصفیه شده و بایستی نسبت به استرداد پس انداز اقدام شود؛
- وام ها و استردادهای برگشتی در سیستم کوثر گزارش گیری نمی شود؛
آسیب شناسی خدمتی صندوق قرض الحسنه شاهد
موانع و چالش های خدمتی صندوق عبارتنداز:
- مشکل و وقفه کاری ناشی از ارسال فرم ها از شهرستان به استان؛
- دریافت برخی از اسناد و مدارک به صورت تکراری و موازی؛
- عدم اعلام تغییرات در سقف وام و ضوابط پرداخت در تاریخ مشخص هر ساله؛
- مشکل حقوق بگیران موقت و سلیقه ای برخورد کردن در برابر اخذ ضمانت برای آنان؛
- عدم امکان پاسخگویی قطعی به اعضاء و متقاضیان خدمات وام در خصوص زمان واریز بواسطه تمرکزگرایی؛
- عدم تعیین تکلیف مانده حساب های اعضاء سابق غیرحقوق بگیر؛
- عدم جایگزینی مناسب صندوق به لحاظ کمیت نسبت به اعضائی که از دست داده؛
- عدم پوشش کامل تمامی کارکنان حقوق بگیر بنیاد اعم از ایثارگر و غیر ایثارگر؛
- نارضایتی نسبت به اخذ اولین افزایش حقوق هر سال و
- درخواست های مکرر مرتبط با استرداد مازاد مانده پس انداز اعضاء.